Bruggen bouwen in het publieke domein: Marijke Vos over haar weg naar overheidsmediation

“Ik wist eindelijk wat ik later wilde worden,” zegt Marijke Vos met een glimlach. Ze werkt al jaren aan complexe maatschappelijke vraagstukken. Toch viel er recent iets op z’n plek: mediation. In dit interview vertelt ze hoe ze van consultant uitgroeide tot mediator in overheids- en zakelijke contexten.
Van bedrijfskunde naar consultant in de energietransitie
Met een achtergrond in bedrijfskunde werkt ze sinds 2,5 jaar als zelfstandig consultant binnen een netwerk van ruim 120 professionals. Haar focus ligt op maatschappelijke transities. “We werken veel in de energietransitie, duurzaamheid en de voedseltransitie. Mijn focus ligt op innovatie en de publieke sector.”
Daarnaast vervult ze de rol van voorzitter bij Netbeheer Nederland en houdt ze zich bezig met stakeholdermanagement. Mediation had ze tot voor kort niet eerder formeel ervaren, maar de reacties uit haar omgeving deden haar beseffen dat de rol haar op het lijf geschreven is. “Mijn man zei ooit: als ik een conflict had, zou ik jou als neutrale partij erbij vragen. Pas later besefte ik: dat is precies wat een mediator doet.”
De vonk: het Data Safe House-project
De echte trigger voor mediation kwam tijdens het opzetten van het landelijke ‘Data Safe House’. In een vertrouwelijke setting bracht ze industriepartijen en netbeheerders bij elkaar om informatie over verduurzamingsplannen veilig uit te wisselen. Hoewel beide groepen hetzelfde doel nastreefden, verschilden hun perspectieven sterk: industriepartijen waren terughoudend in het delen van informatie, terwijl netbeheerders juist afhankelijk waren van die informatie om het energiesysteem toekomstbestendig te maken.”
Wat volgde was een traject van negen weken, waarin ze met soms wel 35 deelnemers gesprekken faciliteerde. “Er ontstond gaandeweg wederzijds begrip en vertrouwen. Toen realiseerde ik me: ik bemiddel tussen partijen met verschillende horizonnen, die toch hetzelfde doel nastreven. Ik ben eigenlijk al een soort mediator.”
De stap naar de opleiding en specialisatie
“Tijdens de basisopleiding viel alles op z’n plek,” vertelt Marijke. “Ik wist: dit is wat ik wil doen.” Ze vervolgde haar traject direct met de specialisatie Mediation met de Overheid, wat een bewuste keuze was. “Ik werk veel in en met het publieke domein. Dan kom je in situaties waar niet alleen belangen botsen, maar ook systemen en verwachtingen. De specialisatie gaf me de tools om daar als mediator steviger in te staan. Het voelde gericht, degelijk en passend bij mijn werkpraktijk “
Wat deze vervolgopleiding volgens haar onderscheidt, is de verdieping in het spanningsveld tussen de overheid en burger. “Je hebt vaak een warme, emotionele kant bij de burger of ondernemer en een koude, procedurele kant bij de overheid. Je leert hoe je beide zijden in beweging krijgt.”
Daarnaast was het praktijkgerichte karakter voor haar van grote waarde. “De specialisatie bevatte veel oefening. Onder begeleiding van ervaren docenten kon ik mijn vaardigheden echt verdiepen en aanscherpen. Dat gaf me niet alleen zelfvertrouwen, maar ook inzicht in hoe ik mediation concreet kan inzetten binnen projecten en beleidsvraagstukken.”
Wat haar verder aansprak, was dat de specialisatie ruimte bood voor maatwerk. “We konden als groep mede bepalen waar we extra op in wilden zoomen. Dat maakte het extra waardevol.”
Een nieuwe kijk op conflict
De opleiding bracht ook verrassende inzichten met zich mee. “Ik ben stiltes meer gaan waarderen,” vertelt Marijke. “En ik durf nu vaker door te vragen. Niet alleen in mijn werk, maar ook in het dagelijks leven.”
Een uitspraak die haar is bijgebleven, luidt: “Hoe groter de kloof, hoe mooier de brug.” Waar ze eerder vooral gericht was op het voorkomen van conflicten, ziet Marijke nu ook het potentieel van een goed begeleid conflict. “Er valt zoveel te helen. Een goed gesprek, zelfs zonder direct resultaat, brengt vaak al erkenning.”
Van de opleiding naar de praktijk
Marijke past de opgedane vaardigheden inmiddels actief toe in haar werk. “In mijn voorzittersrol bij Netbeheer Nederland gebruik ik bijvoorbeeld de techniek van het schillen: steeds dieper graven naar wat er écht speelt.”
Daarnaast loopt ze regelmatig mee als co-mediator met docent Hans Bekkers. “Dat is ontzettend leerzaam. Je ziet samen altijd meer dan alleen, en het biedt me de kans om te sparren met iemand die veel ervaring heeft. Dat is echt heel waardevol.”
Om ook na de opleiding te blijven groeien, startte ze een intervisiegroep met mede-deelnemers. “Het is fijn om met vakgenoten te blijven reflecteren, zeker omdat ik nog maar kortgeleden mijn registratie heb behaald.”
Toekomst als mediator
Marijke heeft recentelijk haar MfN-registratie behaald en is vastbesloten om als mediator aan de slag te gaan. Daarnaast integreert ze de mediationvaardigheden ook in haar dagelijkse werkpraktijk. Niet alleen als oplossing bij conflictsituaties, maar juist ook preventief. “Ik zie mediation ook als een waardevol instrument binnen projecten, samenwerkingen en beleidsvorming om juist escalatie te voorkomen.”
Om anderen op weg te helpen in hun mediationloopbaan, organiseert Marijke in juni samen met andere professionals een webinar de vervolgstappen in je mediationloopbaan. Dit is bedoeld voor zowel beginnende mediators als professionals die zich verder willen specialiseren maar nog zoekende zijn naar de juiste richting.
Tip voor twijfelaars
Voor wie twijfelt over de specialisatie heeft ze een helder advies: “Je leert altijd iets, ook als je niet direct mediator wordt. De opleiding is praktijkgericht, met goede docenten en ruimte voor eigen inbreng. En durf te vragen. Dankzij een simpel verzoek mocht ik meelopen in een echte mediation.”
Voor wie werkt binnen de overheid of een publieke organisatie, voegt ze toe: “De specialisatie helpt je om beter te begrijpen wat er speelt in de samenleving. Die menselijke maat, daar kunnen we niet genoeg aandacht voor hebben.”
Meer weten over de specialisatie Mediation met de Overheid? We starten de specialisatie elk najaar, bekijk de opleidingspagina of meld hier je aan voor een van de informatieavonden.